Zo jooder letz - Schäng em Jlöck

Dr Schäng em Jlöck

E Mährsche van de Bröder Grimm

Sibbe Johr wor dr Schäng bei singem Baas jewäse, do sähd hä eenes Daachs: „Meester. ming Zigg ess öm, esch well widder heem bei de Mamm. Wie ess et mem Luhn?“ - „Jong, du häs ding Ärbed immer öhntlesch jedonn und wohsch brav un iehrlesch – dämnöh sall och dinge Luhn usfalle“ Su sproch dr Baas un jov ihm nen Knubbel Jold, su jruß wie däm Schäng singe Kopp. Dä weckelden singen Luhn en et Halsdooch, nohm en unger dr Ärm un mahden sesch op dr Wäje. Wie hä su Fooß vür Fooß ungerwäjes wor, soch hä nen Reiter fruh un löstesch lans ihn rigge, un hä dähden laut noh: „ Och, wat ess Rigge doch su herrlisch. Do setz mr jeress, stüss sesch nirjes dr Zieh, verbruch kenn Schohnssolle un kütt och noch flögg vüran.“ Dä Mann om Pähd driehden un kom retour un frochden: „Woröm lööfs de dann ze Fooß?“ – „ Muss esch jo wall,“ sähd dr Schäng, „lur ens, wat esch hieh för nen Klompen schleefe muss. Joot, et ess Jold – ävver de janze Zigg dr Ärm stief hale un et es schwor un dröck op de Kneen….“ Dä Reiter schlooch vür: „ Loß mr doch tuusche. Esch jäv dr mi Pähd un du jüss mir dinge schwere Klompe.“ „Van Häzze jähn,“ sähd dr Jong, ävver denk dran, dann häs du de Schleeferei.“ Su wood jetuusch, dä Fremde nohm dä Knubbel Jold op dr Ass, jov däm Schäng de Ling un dit ihn noch jet instruiere; „Wann et flögg jonn sall, met Zong schnalze un „Hopp-hopp“ roofe.“
Wat wor dr Schäng stolz un fruh op singem Pähd, wie et fresch vüran jingk. Ävver dann wood et ihm e bessje zo langsam. hä schnalzden meet dr Zong un reef „Hopp hopp,“ dä Jaul ruckden an, feel enn dr Trabb, un - häste-nit-jesinn – loch dr Schäng em Jrave.nävver dr Schossie. Et Pähd wör ihm fottjeloofe, wann do nit nen Bur jewäse wör, dä met singer Koh jrad vörbei kom un dat Pähd ophilld. Dr Schäng zortierden sing Knoche un raffden sesch op un hadd dr Spass am Rigge verlore. „ Nä, dat Rigge ess doch nit mi Denge, zemol op su nem Klepper,“ sähd hä för dä Bur. „Esch han kenn Loss, mr et Hälsje un de Rebbe ze bresche – do hädden esch leever ür Koh. Do jeht et jemütlesch vüran, do kritt mr för Zojov noch de Milch un kann sesch Kies un Botter selver maache. Esch jöv jet dröm…“ Koot un joot, dr Bur wor met däm Tuusch enverstange. Spass satt hadden dr Schäng met singem Rengk un dr Bur zauten sesch, dat hä mem Pähd fottkom.
Zefridde met singem Jeschäff trendelden dr Schäng vüran un dähd sesch; „ Esch bruch jo bloß e Köschje Brud, Botter un Kies kann esch mr selver maache, un Milch ze drenke han esch, wann esch well. Nä, wat jeht et mr doch joot!“ Enn nr Weetschaff koofden hä sesch van sing letzte Penninge e Hälvje Bier un ooß dozo sing letzte Bötterscher, un dann drevv hä sing Koh immer fender op heem an. Et wood immer heeßer om Wäje, hä wor medden enn ner Heed, do kreesch hä nen jewaltijen Doosch un en drüjje Mul. „Nix eefacher wie dat“ däht hä, „jitz wöhd jemolke un dann kann esch drenke suvill, wie esch well.“ Hä bong die Koh an, stalld sing leddere Mötz drunger, weil hä jo kenne Emmer hadden, ävver wie hä sesch och Möh jov, et kom nit ee Dröppsche Milch, ävver weil hä sesch jet domm anstalld, trot dat Veeh ihm mem Hengerbeen esu vör dr Kopp, dat hä sesch om Boddem widderfong un eesch ens koom ze Verstand kom.
Wat e Jlöck, dat do jrad dr Metzjer elans kom met nem Ferke op dr Schürreskarr. „Wat mahs de?“ reef hä, un holp däm Schäng op de Fööß. Dä verzohl, wat passiert wor, un dr Metzjer leet ihn nen Schluck us singer Fläsch nemme, dat et ihm besser jingk. „Nä,“ sähd hä dann, „die ahl Koh jütt kenn Milch mieh. Die kanns de noch vür de Karr spanne, oder, noch besser, schlachte.“ – Dr Schäng moht sesch bedenke un dann sähd hä:“ Schlachte ess joot un schön – dat jütt Fleesch zebaschte – ävver Rengkfleesch ess nit et mingk – Su e Ferke, ja dat wör et! Lecker saftesch Fleesch un telikate Wöösch…“ - „Saach, Schäng, wann dr dodran jar esu vill litt, dann tuusche mr doch,“ schlooch dr Metzjer vür. „Häzzlijjen Dank,“ sähd dr Jong un su nohm dr Metzjer die ahl Koh un dr Schäng kreesch dat Ferke metsammbs däm Streck.
Fruh, dat ihm alles su fluppden om Wäje, jingk hä fender op heem an, koom hadden hä ens e Problem, jov et tireck nen Uswäje. E Stöck wigger jingk hä met nem Poosch zesamme, dä droch en wisse Jans ungerm Ärm. Dr Schäng verzohl ihm van dänne jlöcklesche Zofäll ungerwäjes un dä jlöcklijje Tuuschjeschäfte. Dä Fremde wor met der Jans ungerwäjes op en Kengkdoof, wo se jebrode wähde solld. „Hieh, packt ens an,“ sähd hä, „ wat e Jewisch! Die ess jo och wochelang jenudelt woode. Wann ür enn dä Brode bießt, löf ösch et Fett en dr Hembskrare…..“ – „Jong,“ jov dr Schäng zo un hov dä Vujl an de Flöjele huh, „ e staats Dier – ävver mi Ferke ess och kenn Sau!“ Dä Fremde lurden sesch noh alle Sigge öm un dit su diskret. „Saht, irjesjet stemmb nit met ürem Ferke. En däm Dörp. wo esch äves jewäse benn, ess beim Bürjermeester e Ferke avjängesch – us dem Stall jeklaut. Esch weeß et nit – esch weß et nit – ävvger et künnt do öm ür Ferke jonn. Wann se ösch domet schnappe – also et Kaschott wör noch et anjenehmste….“
Dr Schäng kreesch et met dr Angs ze dunn un frochden dä Fremde öm Rot un Hölp. „Du kennst desch doch hieh besser us. Nemm du doch dat Ferke un jäv mr dofür ding Jans.“ – „Dat ess nit esu eefach,“ sähd dä Poosch, „ et ess e Risiko. Ävver jood, esch well nit schold sinn an ürem Äleng..“ Hä daut däm Schäng singen Vujl een de Ärme, nohm dä Ferkesstrick fass en de Hand un schlooch sesch flögg en et Jebösch. Dr Schäng hadden widder ens Jlöck jehatt un wanderten met dr Jans op heem an. „Wat e Jlöck, nit enn et Kaschöttsche, lecker Jänsebrode, e Döppe voll Fett för op de Botteram un zeletz noch die wisse Feddere för et Koppkesse – Jong, wat wehd de Mamm nen Spass han.“
Hä kom dursch et letzte Dörp wo nen Schiereschliefer zejang wor, si Rad driehden dobei song:
„Esch schliefe de Schiere, dat weeß jedes Kengk
un hange mi Mäntelsche immer nohm Wengk“.
Dat jefeel däm Schäng un hä sproch dä Schliefer an; „Osch jeht et ävver joot, dat süht mr.“ – „Sescher dat, et kütt jo och jet drbei eröm. Ne Schliefer hätt immer, wann hä drennpack, Jeild en dr Täsch.“ Dä Schlieper hadden Spass an dr Jans; Wo ess die dann vandennes?“ - Un nu verzohl dr Schäng sing janze Tuuschjeschäfte van dr Jans röckwähts bes zom Knubbel Jold un sing sibbe Johr Deens.
Dr Schlieper lovden ihn; Dat häs de ävver prima jeretz, du weeß dr immer ze helpe. Wann de et jitz noch dozo brängs, immer Jeild en de Täsche ze han, dann häs de di Jlöck för et Läve jemaht!“ - „Un wie sall dat jonn?“ – „Du muss‘ Schiere schliefe wie esch. Alles, wat de bruchs, ess nen Schleefsteen. Hieh, dä, dä ess e bessje jebaschte, ävver dä kanns de han du bruchs mr bloß ding Jans ze jävve. Wör dat jet?“ - „Do jütt et nix ze üvverläje,“ fraut sesch dr Schäng, „Immer Jeild en dr Täsch, wat well dr Minsch dann mieh?“ Su jingk dä Vujl an dr Schliefer un dr Jong kreesch dr Schleefsteen, un för Zojov noch nen Kawenzmann van Steen, dä zofällesch om Boddem loch. „ Dodrop kanns de jitz kromme Nähl jrad kloppe, Pass joot drop op….“
Met dänne Steen leef dr Schäng et letzte Stöck un song vör Freud; „Esch benn an nem Jlöcksdaach jebore, bestemmb. Esch kann mr wünsche wat esch well, et wöhd immer wohr.“ Hä wor jo nu alt Stonde op de Been, langsam wood hä möd un kreesch och jet Schmaach, ävver si Esse för ungerwäjes hadden hä jo alt bei dr Koh ratzekahl verbruch.. Möhsillisch schleppden hä sesch vüran, moht immer widder puse, un die Steen dröckden och op et Jemöt un de Scholdere, un hä kunnt sesch joot vürstelle, drop ze verzischte. An nem Feildbrunne kom hä anjekroffe un wolld ens drenke, un hä lähden die Steen vürsischtisch op dr Rand. En singem Iefer passden hä nit op, un wie hä sesch üvver et Wasser böckden, kom hä dä Steen zenoh un – platsch! – versonken se em Wasser.
Voller Freud sprong dr Schäng op, dankden Jott op de Kneen met Trohne en de Oore, dat hä su eefach van dänne schwore Steen avjekumme wor, die doch en schlemme Lass jewäse wore.
„Su e Jlöck wie esch hät söns kee Minsch op dr Welt“ reef hä – un leht un frei an Liev un Siel höppden hä wigger, bess hä drheem bei dr Mamm wor.